Karadeniz’de Doğal Gaz Sorunları
Karadeniz’de keşfedilen doğal gazın henüz üretime geçmeden, 125 milyon dolara yüzer bir platform satın alınması, devasa yatırımlar yapılan Filyos gaz işleme sahasının atıl kalmasına neden oldu. Yeni alınan bu yüzer platform, denizden gaz çıkarma işlevi görmeyecek; tıpkı Filyos’ta inşa edilen tesis gibi, çıkarılan gazı işleyerek sisteme iletecek. Platformun alınmasıyla birlikte günlük gaz işleme kapasitesi 50 milyon metreküpe ulaştı. Ancak, ortada işlenecek yeterli miktarda gaz bulunmuyor.
SÖZCÜ gazetesinin, “Patlamış platformu 125 milyon dolara aldık” başlığıyla ilk kez gündeme getirdiği yüzer doğal gaz işleme platformu, birçok soru işaretine yol açtı. İktidar, Karadeniz gazını işlemek amacıyla Filyos’ta devasa bir tesis inşa etti. Bu tesis için 5 milyar dolardan fazla bir yatırım yapıldığı belirtiliyor ve bu tesis, denizden çıkarılan gazı işleyip kullanılabilir hale getirmeyi amaçlıyordu.
Olmayan Gaz İçin Yeni Platform
Filyos tesisi, gaz rezervlerinin yüksek olduğu iddialarıyla her biri günlük 10 milyon metreküp gaz işleme kapasitesine sahip 4 fazdan oluşuyordu. İlk faz, büyük bir yatırım yapılarak seçim öncesinde faaliyete alındı. Diğer üç platformun ise, gaz üretiminin artmasıyla birlikte aşama aşama kurulup işletmeye alınması planlanıyordu. Ancak, beklenen miktarda gaz üretimi gerçekleşmedi. 2023 yılı sonuna kadar günlük gaz üretiminin 10 milyon metreküpe, sonraki yıllarda ise 40 milyon metreküpe ulaşacağı öngörülmesine rağmen, Eylül 2024 itibarıyla günlük üretim yalnızca 5 milyon metreküpte kaldı. Filyos tesisi, yerli ve milli gaz bulmakta zorlanırken, iktidarın ani bir kararla günlük 10 milyon metreküp gaz işleme kapasitesine sahip yüzer platform satın alması, pek çok soru doğurdu.
Filyos’taki Ünitelerin Geleceği
Doğal gazı denizden çıkarma hedefinde başarısız kalan Türkiye’nin, daha önce bir patlamada 9 işçinin hayatını kaybettiği ve 26 işçinin yaralandığı bir yüzer gaz işleme platformunu satın alması aşağıdaki soruları gündeme getirdi:
- Günlük 40 bin metreküp gaz işleyebilen Filyos tesisi varken, yüzer platforma neden ihtiyaç duyuldu?
- Eğer Filyos, günlük 10 milyon metreküp gazı işleyemeyecekse, 3. ve 4. fazlardaki 10’ar milyon metreküplük gazlar nerede ve nasıl işlenecek?
- Patlamadan sonra tamir edilirken 23.5 metre kesildiği belirtilen platform, teknik olarak işletmeye uygun mu?
- Petrol rafinerisi için inşa edilmiş bir platformun, doğal gaz işleme amacıyla dönüştürülmesi için ne kadar ek maliyet gerekecek?