Vergi Cennetleri ve Türkiye’nin Vergi Politikaları
Son 19 yıldır, halkın sırtına yüklenen akla hayale gelmeyecek vergilerle birlikte, iktidar vergi cennetleri üzerinden kazancını gizleyen milyarderleri görmezden gelmeyi sürdürüyor. AKP hükümeti, 1 Ocak 2006 tarihinde, vergi cennetleriyle gerçekleştirilen işlemlerden yüzde 30 oranında vergi alınmasını öngören bir yasa çıkardı. Ancak, bu yasanın uygulanabilmesi için gerekli olan yönetmelik hâlâ yayımlanmadı ve dolayısıyla yasa etkin bir şekilde uygulanamıyor.
Devasa kazançlar elde eden varlıklı kesimlerden vergi alınamaması, bütçenin kaynak ihtiyacını halktan alınan vergilerle sağlamak durumunda bırakıyor. Uygulama İle İlgili Gelişmeler
2006 yılında çıkarılan Kurumlar Vergisi Kanunu’nun off-shore işlemlerle ilgili vergilendirmeyi tanımlayan 30. maddesinin 7. bendi, şu şekilde düzenlenmiştir: “Kazancın elde edildiği ülke vergi sisteminin, Türk vergi sisteminin yarattığı vergilendirme kapasitesi ile aynı düzeyde bir vergilendirme imkanı sağlayıp sağlamadığı ve bilgi değişimi hususunun göz önünde bulundurulması suretiyle Bakanlar Kurulunca ilan edilen ülkelerde yerleşik olan veya faaliyette bulunan kurumlara nakden veya hesaben yapılan veya tahakkuk ettirilen her türlü ödemeler üzerinden, bu ödemelerin verginin konusuna girip girmediğine veya ödeme yapılan kurumun mükellef olup olmadığına bakılmaksızın yüzde 30 oranında vergi kesintisi yapılır.”
Ancak, bu kanunun uygulanabilmesi için o dönemdeki Bakanlar Kurulu’nun vergi cennetlerinin listesinin (kara liste) yer aldığı yönetmeliği yayımlaması gerekiyordu. Avrupa Birliği’nin (AB) her yıl iki kez güncelleyip ilan ettiği kara listeyi, yönetmeliğe eklemek için gereken adımlar atılmadı. Bakanlar Kurulu, 2018 yılına kadar bu yönetmeliği çıkarmadı. 2018’de hükümet sistemi değişti ve bu yetki Cumhurbaşkanı’na devredildi. Fakat, 6 yıl geçmesine rağmen Cumhurbaşkanlığı da hâlâ bu yönetmeliği yayımlamamıştır.
Parasını Kaçıranlar Vergiden Kurtuluyor
Vergi cennetleri, vergi ödemekten kaçınmayı alışkanlık haline getiren mükellefler için en kolay ve cazip yöntem haline geldi. Mükellefler, bu ülkeleri Türkiye’de vergi matrahını azaltmak amacıyla kullanıyor. Eğer uygulama yönetmeliği yayımlansaydı, parasını vergi cennetlerine kaçıranlar Türkiye’ye yüzde 30 oranında vergi ödemekle yükümlü olacaktı. Bu durumda Hazine’nin kasasına milyarlarca dolarlık bir kaynak girmiş olacaktı.
Kara Liste Nedir?
Bir ülkenin vergi uygulamaları, başka bir ülkeden vergi kaçırılmasına neden oluyorsa, bu ülke AB’nin kara listesine alınmaktadır. Listeye giren bir ülke, eğer sorunu giderecek adımlar atar veya taahhütte bulunursa bu listeden çıkarılabilir. Kara liste, her yıl şubat ve ekim aylarında güncellenmektedir. Kara listedeki ülkelerin AB ile finansal işlemleri daha sıkı bir şekilde denetlenmektedir. AB, en son 8 Ekim 2024 tarihinde listeyi güncelledi. Kara listede hâlâ “Amerikan Samoası, Anguilla, Fiji, Guam, Palau, Panama, Rusya, Samoa, Trinidad ve Tobago, ABD Virjin Adaları ve Vanuatu” gibi ülkeler yer almaktadır.