Türkiye’de Gayrimenkul Satışları ve Tapu İşlemleri
2023 yılının ocak-haziran döneminde Türkiye genelinde toplamda 1 milyon 223 bin 47 gayrimenkul satışı gerçekleşti. Bu satışların 545 bin 74 adedi konutlardan oluşurken, kalan 677 bin 973 adet gayrimenkul ise konut dışı mülklerdi. Genel satışlarda, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 10 oranında bir azalma gözlemlendi; 2022’nin ilk yarısında bu rakam 1 milyon 358 bin 551 olarak kaydedilmişti.
Bu süreçte tapu dairesinde yapılan toplam işlem sayısı ise 8 milyon 559 bin 509 oldu. Bu işlemlerin 6,3 milyonunu diğer işlemler, 1,2 milyonunu satışlar, 638 binini ipotek, 199 binini intikal, 50 binini ise düzeltme işlemleri oluşturdu. Ayrıca, kamulaştırma, ayırma ve birleştirme gibi çeşitli işlemler de gerçekleştirildi.
Bu işlemlerden elde edilen toplam tapu harcı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 28,5 oranında bir artışla 35 milyar 106 milyon lira seviyesine ulaştı. Bu miktarın 33,3 milyar lirası satışlardan, 433 milyon lirası diğer işlemlerden, 233 milyon lirası taksim işlemlerinden ve 200 milyon lirası bağış işlemlerinden elde edildi.
Aylara göre tapu harcı gelirleri ise şu şekilde gerçekleşti:
- Ocak: 5,2 milyar lira
- Şubat: 5,8 milyar lira
- Mart: 6,3 milyar lira
- Nisan: 5,2 milyar lira
- Mayıs: 7,3 milyar lira
- Haziran: 5,3 milyar lira
Tapu İşlemlerinde İstanbul’un Liderliği
Yılın ilk yarısında gerçekleştirilen tapu işlemlerinin en yüksek sayısı İstanbul’da gerçekleşti. Mega kentte ocak-haziran döneminde 760 bin 71 tapu işlemi yapıldı ve bu işlemlerden 10 milyar 395 milyon lira tapu harcı tahsil edildi. Böylece, Türkiye genelinde alınan tapu harcının yüzde 29,6’sı İstanbul’dan elde edildi.
İstanbul’u 518 bin işlem ve 3,3 milyar lira tapu harcı ile Ankara, 377 bin işlem ve 2,4 milyar lira ile İzmir ve 312 bin işlem ve 1,4 milyar lira ile Antalya izledi. 2022 yılı boyunca Türkiye genelinde toplamda 18 milyon 285 bin 900 tapu işlemi gerçekleştirilmiş ve 60 milyar 59 milyon lira harç geliri elde edilmiştir.
İpotekli Satışların Düşüşü
Ocak-haziran döneminde konut satışları yıllık bazda yüzde 3,7 azalarak 545 bin 74 olarak gerçekleşti. En fazla konut satışı yapılan il ise 93 bin 52 adetle İstanbul oldu. İstanbul’u 47 bin 531 adetle Ankara ve 30 bin 292 adetle İzmir takip etti.
Yılın ilk yarısında yüksek faiz oranlarının etkisiyle ipotekli konut satışları tarihin en düşük seviyesine geriledi. Bu dönemde ipotekli satışlar toplam satışların içerisinde yüzde 9,4 pay (yaklaşık 51 bin 415 adet) aldı. Bu oran, 2013 ve sonraki yıllar göz önünde bulundurulduğunda en düşük seviyeyi temsil ederken, en yüksek paya ise yüzde 39,8 ile 2013 yılında ulaşılmıştı.