Otomotiv Sektöründe Üretim ve İhracat Düşüşü
Otomotiv üretiminin azaldığı bir dönemde, Türkiye’deki otomotiv ihracatında da kısmi bir duraklama gözlemleniyor. Kayıtlı araç parkının yaşlanması, çevresel sorunları beraberinde getirirken, özellikle 13 yaş üstü otomobiller için ‘araç değiştirme desteği’ talebi gündeme geliyor. Otomotiv Sanayi Derneği (OSD) tarafından yayımlanan rapora göre, toplam otomotiv üretimi geçen yıla göre %7 oranında bir düşüş gösterirken, ihracat ise önceki yıla benzer bir seyir izleyerek yalnızca %1 oranında yavaşladı.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, otomotiv sanayisinin ihracatı 2023 yılının ilk dokuz ayında %16 artışla 26,7 milyar dolara ulaşarak, sektörel sıralamada ilk sırada yer aldı. Türkiye Gazetesi’nde yer alan habere göre, OSD Genel Sekreteri Eroldu, eylül ayında 3,4 milyar dolarlık ihracatla rekor kırdıklarını belirtti. “Adetsel ihracatımızda, geçen yılın eylül ayına göre %16’lık bir artışla yaklaşık 90 bin adete ulaştık. Bu yıl sonu için oldukça olumlu bir sinyal,” dedi. Ancak, kapasite kullanım oranında hâlâ bir eksiklik söz konusu; geçen yıla göre 3 puanlık bir düşüşle %76 seviyelerinde kaldıklarını ifade etti.
Eski Araçlar İçin Çözüm Önerisi
Çevre kirliliğinin %95 oranının trafiğe kayıtlı eski araçlardan kaynaklandığını vurgulayan Eroldu, “Mevcut araç parkının neredeyse 10 milyon adedi 13 yaş ve üzeri. Bu araçlar çevre kirliliğinin büyük bir kısmını oluşturuyor. Bu parkın bertaraf edilmesi gerekiyor. Örneğin, Çevre Bakanlığı aracılığıyla bir fon oluşturulması ve eski araçların belirli bir bedel karşılığında hurdaya ayrılması gerektiği konuşulabilir,” dedi.
Araç Değiştirme Desteği
Buna ek olarak, araç değiştirme desteği gibi bir mekanizma düşünülebilir. Geçmiş yıllarda benzer uygulamalar yapılmış olsa da, bazı suiistimallerle karşılaşılmıştır. Ancak, uygun tedbirlerle bu tür sorunların önüne geçilebilir. Bu durum, yalnızca çevresel katkılar sağlamayacak, aynı zamanda ülkenin yakıt ekonomisine de büyük destek sunacaktır. Ödemeler dengesi açısından da önem arz ediyor.
Yakıt Sarfiyatı Sorunu
2000 yılı öncesi araç modellerinin yakıt sarfiyatı, günümüzdeki araçlara kıyasla neredeyse iki kat daha fazladır. Bu noktada atılacak adımlar, Türkiye’nin 0 emisyon hedeflerine ulaşması için ciddi bir ilerleme kazandıracaktır. Hibrit ve elektrikli araçların teşvik edilmesi de bu süreçte önemli bir rol oynamaktadır.