Kraliyet Araştırma Komisyonu Raporu
Yeni Zelanda’da, Kraliyet Araştırma Komisyonu, dini kurumlar ve devlete bağlı yetimhane ile huzurevlerinde 70 yıl boyunca meydana gelen cinsel istismar ve şiddet olaylarını ortaya koyan çarpıcı bir rapor yayımladı. Başbakan Christopher Luxon, çarşamba günü yaptığı açıklamada, 1950 ile 2019 yılları arasında devlet ve dini kurumların sorumluluğunda bulunan yaklaşık 200 bin çocuk, genç ve yaşlının kötü muameleye maruz kaldığını kabul etti.
Rapor, 1950 ile 2019 yılları arasında bakım evlerinde kalan her üç çocuktan ve yaşlıdan birinin suç niteliğinde kötü muamele gördüğünü ortaya koydu. Mağdurların büyük bir kısmı tecavüz, cinsel taciz, fiziksel şiddet, hakaret ve ölümcül ihmal gibi ağır suçlardan etkilendi. Raporda, mağdurların çoğunluğunu Yeni Zelanda’nın yerli halkı olan Maori’lerin oluşturduğu belirtildi.
RESMİ ÖZÜR AYLAR SONRA YAYIMLANACAK
Luxon, rapor ile ilgili yaptığı basın toplantısında, “Bugün, Yeni Zelanda tarihinin en karanlık günlerinden birine tanıklık ediyoruz. Bir toplum ve devlet olarak daha iyisini yapmalıydık ve gelecekte daha iyisini yapacağımıza dair inancım tam,” ifadelerini kullandı. Başbakan, 12 Kasım’da devlet düzeyinde resmi bir özür yayımlayacağını da duyurdu.
Rapor tartışılırken, mağdurlar, araştırmacılar ve destekçileri, ülkenin parlamentosunun seyirci koltuklarını doldurdu. Doluluk nedeniyle izleme salonuna giremeyenler, meclisi ekranlardan takip etti. Luxon’un konuşmasının ardından Maori kökenli seyirciler, geleneksel bir Maori şarkısı söyleyerek kutlama yaptılar. Bu şarkı, parlamentoda yankılandı.
AĞIR SUÇLAR ÖRTBAS EDİLDİ
Kraliyet Soruşturma Komisyonu, 2 bin 300 mağdurla görüşerek detaylı bir inceleme gerçekleştirdi. Soruşturma sonuçları, 1970’li yıllarda zirveye ulaşan sistematik eziyetlerin başında tecavüz, zorla kısırlaştırma ve elektrikle işkence gibi ağır suçların yer aldığını ortaya koydu. Rapor, özellikle yerli Maori kökenli bireylerin ve zihinsel ya da fiziksel engelli olan genç ve yaşlıların, diğer bireylere göre çok daha fazla kötü muameleye maruz kaldığını vurguladı.
Mağdurlara eziyet eden bakım çalışanlarının, bulundukları kurumlar tarafından korunduğu da belirlendi. Birçok bakım çalışanı, yetim ve yaşlıları istismar ettikleri tespit edildikten sonra başka bakım kurumlarına yerleştirildi ve yaptıkları suçlar, üstleri tarafından ört bas edildi. Raporun ifadesiyle, “Yüzbinlerce çocuk, genç ve yaşlının, devlet ve din kurumlarının sorumluluğunda eziyet görmesi ve ihmal edilmesi ulusal bir ayıptır.”
HÜKÜMET VE BAŞPİSKOPOS ÖZÜR DİLEDİ
Raporun yayımlanmasının hemen ardından, Yeni Zelanda hükümetinden, Papa’dan ve Canterbury Başpiskoposu’ndan özür mesajları geldi. Yeni Zelanda’daki Katolik Kilisesi, raporu dikkatle inceleyeceğini belirten bir açıklama yaptı ve “İncelemeyi dikkatle gözden geçirdikten sonra harekete geçeceğiz,” dedi. Kilise, daha önce de istismarın gerçekleştiğini kabul etmişti.
Yeni Zelanda Anglikan Kilisesi ise, “Bakımımızda olanların hak ettikleri güvenli ve şefkatli ortamı sağlayamadığımızı kabul ediyor ve tüm sorumluluğu üstleniyoruz,” açıklamasında bulundu. Birçok başka kilise de benzer özür mesajları yayımladı. Rapor sonucunda, birçok mağdurun, mağdur edildikleri kurumlardan tazminat alabileceği ifade ediliyor.