Donald Trump’ın Yeni Kabinesi ve Türkiye İlişkileri
ABD’nin 47. Başkanı olarak göreve başlayacak olan Donald Trump, Türkiye’nin S-400 savunma sistemleri ile ilgili eleştirilerde bulunan ve YPG’yi destekleyen Marco Rubio’yu Dışişleri Bakanı olarak ataması bekleniyor. Ayrıca, Trump’ın kabinesinde, Türkiye’ye karşı sert bir tutum sergileyen ve Türkiye’nin NATO üyesi olarak yeterince sorumluluk almadığını savunan eski asker Mike Waltz’a da Ulusal Güvenlik Danışmanı rolü verilmesi öngörülüyor. Bu iki isim, hem Trump’ın ilk döneminde hem de Joe Biden döneminde Türkiye’ye karşı çeşitli kampanyalar düzenlemiş ve Türkiye’ye ekonomik ve siyasi yaptırımlar uygulanması gerektiği görüşünü savunmuşlardı. Özellikle Türkiye’nin Suriye ve Irak’taki askeri operasyonlarını şiddetle kınamışlardı.
MIKE WALTZ’IN YAPTIRIM İSTEKLERİ
ABD’nin özel kuvvetleri olan “Yeşil Bereliler” bünyesinde görev yapmış olan Mike Waltz, Türkiye’ye karşı YPG’ye olan destekleriyle ve Türkiye’nin “bir NATO üyesi olarak yetersiz kaldığı” eleştirileriyle öne çıkıyor. Waltz, Kongre Üyesi olarak Türkiye’nin askeri eylemleri ve uluslararası ittifakları konusundaki endişelerini dile getirmiştir. Ekim 2019’da, Kuzey Suriye’deki YPG/PKK’ya yönelik askeri operasyonların ardından Türkiye’ye yaptırım uygulanmasını öngören bir yasa tasarısını Temsilci Liz Cheney ile birlikte sunmuştur. Waltz, IŞİD ile mücadelede “önemli rol oynayan YPG’li müttefikleri” desteklemenin kritik olduğunu vurgulayarak, “IŞİD’in yeniden doğmasını göze alamayız, bu yüzden Türkiye’nin Suriye’deki operasyonlarını hafifletmek için Kongre olarak yapabileceğimiz her şeyi yapmalıyız” demiştir.
Askeri eylemlerin ötesinde, Waltz, Türkiye’nin ABD’nin düşmanlarıyla olan ilişkilerinden de kaygı duyduğunu ifade etmiştir. Özellikle Türkiye’nin Rusya gibi ülkelerle olan iş birliğini eleştirerek, bu tür ittifakların NATO üyesi bir ülkenin sorumluluklarıyla bağdaşmadığını belirtmiştir. Waltz, Türkiye’nin bir ABD müttefiki olarak kalmasını istiyorsa “buna uygun davranması gerektiğini” söyleyerek, “Türkiye’nin NATO taahhütlerine uyum sağlaması gerektiği” mesajını vermiştir. Ancak bu eleştirilere rağmen, Waltz, Türk yetkililerle diplomatik görüşmelerde bulunmayı da ihmal etmemiştir. Örneğin, Ağustos 2021’de Türkiye’nin ABD Büyükelçisi Hasan Murat Mercan ile Afganistan ve Suriye gibi ikili ve bölgesel meseleleri ele almak üzere bir araya gelmiştir.
Bunların yanı sıra, Waltz, 2022 Pekin Kış Olimpiyatları’nın ABD tarafından boykot edilmesi gerektiğini savunmuş ve Pekin yönetiminin Uygur Türklerine yönelik Sincan’daki baskılarını bu boykotun gerekçesi olarak sunmuştur.
MARCO RUBIO’NUN S-400 ELEŞTİRİLERİ
Rubio, Türkiye’nin ABD çıkarları ve NATO taahhütleriyle çelişen dış politika kararlarına yönelik eleştirilerde bulunmuş ve Türkiye’nin Rusya’dan S-400 füze savunma sistemleri satın almasını kınamıştır. Bu durumun NATO güvenliği ve operasyonel uyumluluk açısından ciddi tehlikeler doğurduğunu ifade etmiştir. Rubio, “Eğer Türkiye, bir ABD müttefiki olarak muamele görmek istiyorsa, o zaman buna uygun davranması gerekiyor” şeklinde bir değerlendirme yapmıştır.
Ayrıca, Rubio, Türkiye’nin ABD destekli YPG’yi hedef alan Suriye’deki askeri operasyonlarını kınamış ve bu adımların bölgesel istikrara ve terörle mücadele çabalarına zarar verdiğini iddia etmiştir. Karabağ’da yaşanan çatışmalarda Türkiye’nin Azerbaycan’a askeri yardımda bulunmasını da eleştiren Rubio, 2021 yılında bu konularla ilgili olarak Başkan Joe Biden’a iki partiden senatörlerin de imzaladığı bir dilekçe sunmuştur. Bu dilekçede, Biden’dan Türkiye’ye siyasi baskı uygulaması talep edilmiştir.
Marco Rubio, özellikle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan liderliğindeki Türkiye’nin iç ve dış politikalarını sürekli olarak eleştirmektedir. Türk hükümetinin muhalefeti bastırması ve demokratik kurumların zayıflatılmasını eleştiren Rubio, Mayıs 2017’de Senatör Bob Menendez ile birlikte dönemin Başkanı Trump’a bu konuları Erdoğan ile görüşmesi çağrısında bulunmuştur.