Suriye’de İnsan Hakları İhlalleri ve Serbest Bırakmalar
Suriye’nin başkenti Şam, muhalif güçlerin kontrolü altına girmesiyle birlikte, Esad rejiminin çöküşü yaşandı. Bu süreçte, yıllardır insan mezbahası olarak adlandırılan hapishanelerde unutulan yüzlerce kişi özgürlüğüne kavuştu. Sosyal medya platformlarında ve Arapça haber ajanslarında, “rejimin insan hakları ihlali merkezi” olarak bilinen Sednaya Hapishanesi gibi işkence merkezlerinden gelen görüntüler, hem korkunç hem de umut verici bir şekilde yayıldı. Bu hapishane, binlerce siyasi tutuklu ve rejim karşıtının işkenceye maruz kaldığı, toplu infazların gerçekleştirildiği bir dehşet yuvasıydı.
Çocuk İlk Kez Gün Işığı Gördü
Bir videoda, kurtarılan mahkumlar, “Özgürsünüz, tebrikler” diyen muhaliflerin eşliğinde özgürlüklerini coşkuyla kutladı. Diğer bir görüntüde ise, kadınlar ve çocukların küçücük hücrelerde yere serdikleri kıyafetlerin üzerinde uyudukları gözlemlendi. Bazı köşelerde dışkı izleri bile vardı.
Kurtarılan kadınlar, birbirlerine sarılarak duygusal anlar yaşadı. Al Jazeera’nın haberine göre, Sednaya’dan kurtarılan bir çocuk, hapishanede doğmuş ve dış dünyayı hiç görmemişti. Bu çocuk, ilk kez güneş ışığıyla tanıştı. Bu gibi birçok video, sosyal medyada izleyicilerle buluştu.
Bazı mahkumlar, infazlarına sadece saatler kala kurtarıldıklarını belirtti. Bir mahkum, “On yıldır hapisteyim. Ne oldu?” diye sorduğunda, muhalif bir asker “Rejim düştü” yanıtını verdi. Bu haberi duyan eski mahkumun kahkahaları, muhaliflerin zafer sembolü haline geldi.
Serbest bırakılanlar arasında, Beşar Esad’ın babası Hafız Esad döneminde Hama’yı bombalamayı reddeden eski pilot Ragheed el-Tatari de vardı.
40 Yıl Sonra Ailesiyle Buluştu
Tatari, 40 yılı aşkın süre boyunca Sednaya, Suveyda ve Tartus gibi birçok hapishanede tutulmuştu ve hiçbir zaman yargılanmamıştı. Nihayet, yıllar sonra ailesiyle kavuştu. İnsan hakları gruplarının verilerine göre, Mart 2011 ile Ağustos 2024 arasında rejim hapishanelerinde toplamda 136 bin 614 kişi tutulmuştu. Bu rakam içinde 3 bin 698 çocuk ve 8 bin 504 kadın da yer alıyordu.
Yerin metrelerce altına uzanan hapishanelerde tutulan bu kişilerin bir kısmına hala ulaşılamadı. Muhaliflerle işbirliği halinde çalışan çeşitli insan hakları örgütleri, bu yeraltı hapishanelerinin kapılarını açmak için çabalarını sürdürmekte. Şam’ın ele geçirilmesiyle birlikte, yıllardır kapalı kapılar ardında tutulan yüz binlerce mahkum özgürlüğüne kavuştu. HTŞ’nin kurduğu yeni hükümet, tüm mahkumlar için genel af ilan etti.
