Hamas’ın Yeni Lideri: Yahya Sinvar
Hamas, Tahran’da öldürülen siyasi lideri İsmail Haniye’nin yerine Yahya Sinvar‘ı atadı. Yahya Sinvar kimdir? Nereli?
Yahya Sinvar Kimdir?
Yahya Sinvar, 1962 yılında Gazze Şeridi’nde, o dönemde Mısır yönetimi altında bulunan Han Yunus mülteci kampında dünyaya gelmiştir. Ailesi, 1948 Arap-İsrail Savaşı sırasında Al-Majdal Asqalan’dan (bugünkü Aşkelon) Gazze Şeridi’ne sığınmıştır. İlköğrenimini tamamladıktan sonra liseyi Han Yunus Erkek Ortaokulu’nda bitirmiştir. Ardından Gazze İslam Üniversitesi’nde Arapça Çalışmaları alanında lisans eğitimine devam etmiştir.
Sinvar, siyasi hayatına 1982 yılında başlamış ve ilk tutuklamasını bu yıl içinde yaşamıştır. 1988’de, iki İsrail askerinin kaçırılması ve İsrail ile işbirliği yaptığı düşünülen dört Filistinlinin öldürülmesi nedeniyle tutuklanmıştır. Aynı yılın Şubat ayında yeniden hapse girmiştir. Sinvar, 22 yıl süren cezasının ardından, 2011 yılında Hamas tarafından beş yıldır rehin tutulan IDF askeri Gilad Shalit için yapılan esir değişimi kapsamında 1.026 kişi arasında serbest bırakılan en kıdemli Filistinli mahkum olmuştur. Mart 2021’de yapılan bir seçimde, Hamas’ın Gazze şubesinin başkanı olarak ikinci bir dört yıllık döneme seçilmiştir. Bu göreviyle birlikte, Gazze’deki en üst düzey Hamas yetkilisi olmanın yanı sıra, Haniye’den sonra Hamas’ın en güçlü ikinci üyesi olarak öne çıkmıştır.
Hapiste Geçirdiği Zaman
Yahya Sinvar, 1988’den 2011’e kadar yaklaşık 23 yılını İsrail hapishanelerinde geçirmiştir. Bu süre zarfında, İsrail gazetelerini okuyarak İbranicesini geliştirmiş ve akıcı bir şekilde bu dili konuşmaya başlamıştır. Cezaevinde, kendisi gibi Arapça konuşan mahkumlarla iletişim kurarken, İbraniceyi tercih ettiği bilinmektedir. Hapiste geçirdiği süre, Sinvar’ı daha radikalleştirmiştir. Kendini mahkumlar arasında bir lider olarak konumlandıran Sinvar, onların hakları için cezaevi yetkilileriyle müzakerelerde bulunmuş ve mahkumlar arasında disiplin sağlamıştır.
Kobi Michael, Sinvar’ın Gazze’ye döndüğünde hemen lider olarak kabul edildiğini, “aynı zamanda çok acımasız, agresif ve karizmatik” olduğunu belirtmektedir. Bu durum, onun uzun yıllarını İsrail hapishanelerinde geçirmiş olması ve Hamas’ın kurucu üyelerinden biri olmasının kazandırdığı “prestij” ile ilişkilidir. Sinvar, 2013 yılında Hamas’ın Gazze Şeridi’ndeki Siyasi Bürosu’na seçilmiş ve 2017’de bu büronun başına geçmiştir. Acımasızlığı ve şiddet konusundaki ünü nedeniyle “Han Yunus Kasabı” lakabını almıştır.
İddialar ve Pragmatik Dönemler
Sinvar’ın, “zimmetine para geçirmek” ve “eşcinsellik” gibi suçlarla itham edilen Hamas komutanı Mahmud Ishtivi’nin 2015 yılında gözaltına alınması, işkence görmesi ve öldürülmesinden sorumlu olduğu iddia edilmektedir. 2018 yılında uluslararası medyaya verdiği bir brifingde, ABD’nin İsrail Büyükelçiliğini Tel Aviv’den Kudüs’e taşımasına karşı düzenlenen protestolar sırasında binlerce Filistinlinin Gazze Şeridi’ni İsrail’den ayıran sınır çitini aşmasına destek sinyali vermiştir.
Bununla birlikte, Sinvar’ın İsrail ile geçici ateşkesleri, rehine ve mahkum takasını, Filistin Yönetimi ile uzlaşmayı desteklediği dönemler de olmuştur. Michael, Sinvar’ın bazı muhalifler tarafından aşırı ılımlı olduğu gerekçesiyle eleştirildiğini vurgulamaktadır.