EDF’nin Fessenheim Santralinden Yenilikçi Bir Çözüm
Fransız enerji devi EDF, Fessenheim nükleer santralinin kapatılmasının ardından ortaya çıkan sorunlara yenilikçi bir yanıt buldu: Arta kalan malzemelerin bir kısmını çatal-kaşık, tencere ve kapı kolları gibi ürünlere dönüştürmek. Euronews’in aktardığına göre, bu durum Fransa’nın yemek masalarının radyoaktif çatal ve bıçaklarla donatılması anlamına gelmeyecek. EDF, yalnızca “çok düşük seviyeli radyoaktif” metallerin dökme demir veya çeliğe dönüştürüleceğini vurguladı. Diğer atıklar ise nükleer atık işleme tesislerine gönderilecektir.
EDF’nin Fessenheim tesisinin eski müdürü Laurent Jarry, Fransız haber sitesi Reporterre’ye yaptığı açıklamada, “Bu proje sayesinde, kırk yıllık bir süreçte yaklaşık 500.000 ton düşük seviyeli radyoaktif metalin işlenmesi mümkün olacak” şeklinde bilgi verdi.
Radyoaktif Atıkların İşlenmesi
Düşük seviyeli radyoaktif metaller, esasen nükleer tesislerin sökülmesi veya işletilmesi sırasında ortaya çıkan, ya da doğal radyoaktif malzemeler kullanan geleneksel endüstrilerden kaynaklanan moloz, toprak ve hurdalardan oluşmaktadır. Bu tür malzemeler, üreticiler için her zaman bir sorun teşkil etmektedir; zira başka bir çözüm bulunmadığı takdirde uzun süreli depolama için yüksek maliyetler ödemek zorunda kalıyorlar.
EDF’nin bu geri dönüşüm planları, Fransa’da bir ilk olmasına rağmen, İsveç, Almanya ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) gibi ülkeler daha önce benzer teknikler kullanarak metalleri yeniden kullanmak amacıyla radyoaktivitelerinden “temizleme” işlemi gerçekleştirmekteydi. Bu, küresel ölçekte radyoaktif atık yönetiminin nasıl ele alındığına dair önemli bir örnek teşkil ediyor.
Halkın Düşünceleri ve Gelecek
Fransa’da halk, Şubat 2025’e kadar bu projeyi oylama fırsatına sahip olacak. Ancak, herkes radyoaktif maddelere ikinci bir hayat verilmesine sıcak bakmıyor. Nükleer karşıtı kampanyacılar, radyoaktivite maruziyetinin zararsız bir eşiği olmadığını ve ne kadar düşük olursa olsun her dozun insan sağlığı için bazı kanser türlerine yakalanma riskini artırdığını savunuyorlar.
Bu sebeple, geri dönüşüm tesisinin hayata geçirilebilmesi için Fransız halk sağlığı yasasında değişiklik yapılması gerekecek. Bu durum, hem çevresel sürdürülebilirlik hem de halk sağlığı açısından önemli tartışmalara yol açabilir.