Avrupa Birliği’nin en üst mahkemesi olan Avrupa Adalet Divanı, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in ikinci dönemine devam edebilmesi için Avrupa Parlamentosu’nda yapılacak oylamaya bir gün kala, Leyen başkanlığındaki Avrupa Komisyonu’nun koronavirüs salgını döneminde aşı alımlarında şeffaf olmadığına hükmetti.
Mahkeme, aşı alımına ilişkin belgelere tam erişim sağlayamadıkları gerekçesiyle konuyu mahkemeye taşıyan Avrupalı parlamenterleri haklı buldu. Ayrıca, Avrupa Komisyonu’nun aşı alım anlaşmalarını müzakere eden ekip üyelerinin çıkar çatışması içinde olmadığına ilişkin beyanlarını daha fazla açıklığa kavuşturması gerektiğine karar verdi.
“Komisyon, ilgili tüm şartları yeterince dikkate almadı ve çıkarları doğru şekilde değerlendirmedi” denilen mahkeme kararında, ilaç şirketleri ile aşı alımı sürecini yürüten ekip üyelerinin bilgileriyle mesleki veya kurumsal rollerinin kamuoyuyla paylaşılması durumunda, ekip üyelerinin herhangi bir çıkar çatışması içinde olup olmadığının anlaşılacağı vurgulandı.
Ursula von der Leyen liderliğindeki Avrupa Komisyonu, Covid-19 salgınının zirvede olduğu 2020 ve 2021 yıllarında çeşitli ilaç firmalarıyla büyük çaplı aşı alım anlaşmaları gerçekleştirmişti. Ancak anlaşmaların yalnızca sınırlı bir kısmının kamuoyuyla çevrimiçi paylaşılması ve Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen’in en büyük anlaşmanın yapıldığı Pfizer şirketinin CEO’su Albert Bourla ile telefon görüşmelerinin ve mesajlaşmalarının basına yansıması, anlaşmanın detaylarının açıklanmasına yönelik talepleri artırmıştı.
Avrupa Komisyonu, anlaşmanın detaylarının “anlaşmanın izin verdiği çerçevede en geniş şekilde” paylaşıldığını savunmuş, ancak Covid-19 anlaşmaları yapıldığında kamuoyu ve parlamento üyelerinin bilgiye erişim hakkı ve ilaç alım anlaşmasının şartları arasında “denge sağlamak zorunda kaldığını” ifade etmişti.
“Ticari menfaatler ve karar alma sürecinin korunması” gerekçesiyle anlaşmaların detaylarına erişim sağlayamayan Avrupa Parlamentosu üyeleri ise konuyu Avrupa Adalet Divanı’na taşımıştı.