İran’da altı üyesi İran lideri Ayetullah Ali Hamaney tarafından atanan, din adamları ve hukukçulardan oluşan 12 üyeli Anayasayı Koruyucular Konseyi, 1992 yılından bu yana 97 yaşındaki din adamı Ayetullah Ahmed Cenneti tarafından başkanlık ediliyor. Konsey, Meclis kararlarının Anayasa’ya uygunluğunu denetlemekle görevlidir.
Aday Adaylarının Değerlendirilmesi
Konsey, Cumhurbaşkanlığı, Meclis ve Uzmanlar Meclisi seçimlerine katılacak aday adaylarını “rejimin değerlerine bağlılıkları” yönünden değerlendirme yetkisine sahiptir. İran lideri Ayetullah Ali Hamaney’in temsil ettiği “Velayet-i Fakih makamına ve İslami değerlere bağlılıklarında kusur bulunan” kişilerin adaylıkları reddedilebilir.
Adayların Diskalifiye Edilmesi
Eski Cumhurbaşkanı Haşimi Rafsancani, Muhammed Hatemi, Hasan Humeyni gibi isimler, Konseyin kararıyla seçimlerden diskalifiye edilenler arasında yer almıştır. Konsey, onayladığı adayları daha sonra da eleme ya da elediği adaylara onay verebilir.
Seçimler ve Katılım Oranları
İran’da yapılan seçimlerde adayların veto edilmesi ve seçim sonuçlarının önceden belirlendiği iddiaları, seçmenler arasında güven sorunu yaratmış ve katılım oranlarının düşmesine neden olmuştur. Bu durum, seçimlerde halkın geniş katılım göstermemesine sebep olmuştur.
Konsey Kararları ve Kamuoyuna Yansımaları
Anayasayı Koruyucular Konseyi, adayların veto edilmesine ilişkin nedenleri açıklamamakta ve bu durum eleştirilere yol açmaktadır. Konsey kararlarının seçimlere ve halkın katılımına etkisi olduğu düşünülmektedir, ancak Konsey yetkilileri bu etkinin sadece küçük bir kısmının olduğunu savunmaktadır.