AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB Konseyi Başkanı Charles Michel ve Avrupa Parlamentosu (AP) Başkanı Roberta Metsola’ya hitap edilen mektupta, Orban’ın ülkesinin AB dönem başkanlığı rolünü istismar ve suistimal ederek ciddi zarara yol açtığı savunuldu. Mektupta, milletvekillerinin Orban’ın Rusya ve Çin ziyaretlerinde “yetkilerini kasıtlı olarak yanlış tanıttığını” öne sürerek, AP’yi sorumluluk almaya çağırdığı belirtildi. EPP’li vekillerin yanı sıra liberal çizgideki Avrupa’yı Yenile (Renew Europe) ve Yeşiller’den milletvekillerinin de imzası mektupta yer alıyor.
AB Komisyonu, Macaristan’ın başkanlığında yapılacak tüm gayri resmi toplantılarda Komisyon üyelerince değil, kıdemli memurlar tarafından temsil edileceği yönünde bir karar almıştı. Ayrıca, Komisyon heyetinin eylül ayında Macaristan’a yapacağı rutin ziyaret de iptal edilmişti.
Macaristan Başbakanı Orban’ın, ülkesinin AB dönem başkanlığını devralmasının 5. gününde Moskova’ya yaptığı ziyaret, AB içerisinde tepki çekti. AB Komisyonu Başsözcüsü Eric Mamer, konuyla ilgili yaptığı açıklamada AB’nin Macaristan tarafından ziyaret öncesince bilgilendirilmediğini belirtti.
Von der Leyen, Orban’ın Moskova ziyaretine ilişkin olarak, “Putin, yatıştırılarak durdurulamaz. Ukrayna’da kapsamlı, adil ve kalıcı bir barışın yolunu ancak birlik ve kararlılık açacaktır” değerlendirmesinde bulundu. AB Konseyi Başkanı Charles Michel ise “AB dönem başkanlığının AB adına Rusya ile temas kurma yetkisi yoktur” uyarısında bulundu.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de “Macaristan Başbakanı hiçbir şekilde AB’yi temsil etmiyor” mesajını paylaştı.
Orban’ın Rusya Ziyareti ve AB Tepkileri
- AB’den gelen tepkilere rağmen Orban, Moskova’yı ziyaret etti ve amacının Birliği temsil ederek müzakere başlatmak değil, barış yolunda ilk adımların atılmasına hizmet etmek olduğunu dile getirdi.
- AB-Rusya ilişkileri, 2014’te Kırım’ın Rusya tarafından yasa dışı ilhakının ardından geriledi ve 2022’de Ukrayna-Rusya Savaşı’nın başlamasıyla maslahatgüzarlık seviyesine indirildi.
- AB ülkesi Macaristan ile AB arasında Ukrayna-Rusya Savaşı, Ukrayna’ya askeri ve mali destek ile Ukrayna’nın AB üyelik müzakereleri gibi konularda anlaşmazlıklar yaşanıyor.
- Savaşa yönelik AB’den farklı politika sergileyen Orban, sıklıkla “Rus yanlısı” olmakla suçlanırken, Macar lider bu iddiaları reddediyor.