Üsküdar Üniversitesi Anne ve Bebek Ruh Sağlığı Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından çevrimiçi düzenlenen 23 Nisan Dünya Bebek, Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Günü Paneli’nde Uzman Klinik Psikolog Seda Aydoğdu, “En erken dönemde anne sütünü yeterli ölçüde alamamak, fiziksel temastan mahrum kalmak ve bu süreçte yaşanan olumsuzluklar ilerleyen zamanlarda birçok probleme sebep olabiliyor. Çocuklar kendilerini sakinleştiremiyor ve duygularını ifade edemiyor. Kaygı bozukluğu, stres yönetememe gibi sorunlara yol açabiliyor. Bu durumlar aynı zamanda olması beklenen güvenli bağlanma ilişkisini ve gelişimini de sekteye uğratabiliyor” açıklamalarında bulundu.
Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Uzman Klinik Psikolog Seda Aydoğdu’nun “Çocuk Ruh Sağlığının Geleceğimizdeki Yeri” başlıklı sunumunda erken çocukluk döneminde alınması gereken önlemlere dikkat çekti.
Kuşak farkı hiç değişmiyor
Bugünden çok geriye gidildiğinde M. Ö. 350’de Aristoteles’in “Bugünlerde gençler kontrolden çıkmış durumda. Kaba bir şekilde yemek yiyorlar, yetişkinlere karşı saygısızlar, ebeveynlerine karşı çıkıp öğretmenlerini sinirlendiriyorlar” dediğini öğreniyoruz. Aradan bunca zaman geçmesine rağmen bu döngünün hiç kırılmadığını ve değişmediğini fark edebiliyoruz. Bunun nedenlerini incelemeye başladığımızda kuşak farkları hiç değişmiyor. Bizler ne kadar içinde bulunduğumuz çağa adapte olmaya çalışsak da genelde kendi annemiz ve babamızla kendi çocuğumuz arasında sıkışıp kalabiliyoruz. Kuşaklar arasında önemli teknoloji farkları ortaya çıkıyor, sürekli kendini yenileyerek hayatımıza dahil oluyor. Bireyler aileler ve toplumlar her zaman hızlı bir şekilde uyum sağlayamıyoruz.
Pandemide başvurular iki kat arttı
Bu dönemde ruh sağlığının önemi toplumca daha iyi bir şekilde anlaşıldı. Bu dönemde ruh sağlığı kliniklerine çok ciddi bir artış olduğunu biliyoruz. 2021 yılının Nisan ve Temmuz ayları verilerine göre 2019 yılının iki katından daha fazla bir başvuru olduğunu görüyoruz. Sadece Nisan ve Temmuz ayları arasında 200 bin genç yetişkinin ruh sağlığı alanına başvuru yaptığını görüyoruz.
Altın dönemde temastan mahrum kalmak bebeğe zarar veriyor
En erken dönemde anne sütünü yeterli ölçüde alamamak, fiziksel temastan mahrum kalmak, 0-3 yaş arasında altın dönem olarak belirlediğimiz bir süreç. Gelişim bu süreçte çok hızlı ilerliyor. Bu süreçte yaşanan olumsuzluklar ilerleyen zamanlarda birçok probleme sebep olabiliyor. Çocuklar kendilerini sakinleştiremiyor ve duygularını ifade edemiyor. Kaygı bozukluğu, stres yönetememe gibi sorunlara yol açabiliyor. Güvende olamama. Aslında en temel ve en yaşamsal gereksinimimiz. Güven duygusu sağlıklı bir şekilde oluşamadığından dolayı hem ebeveynlerine hem de dış dünyaya yönelik güven duygusu zedeleniyor.
Uzman Klinik Psikolog Seda Aydoğdu, çocuğun ruh sağlığını olumsuz etkileyecek bazı davranışlara da dikkat çekerek bunları kıyaslamak, etiketlemek, cezalandırmak ya da yalnız bırakmak, küçümsemek ya da aşırı övmek, korkutmak, tehdit etmek, sindirmek ve görmezden gelmek olarak sıraladı.